Kriptopara, kriptografik protokoller kullanılarak son derece karmaşık kod sistemleriyle şifrelenen, takas işlemlerinde kullanılabilen, kimine göre sanal para, kimilerine göreyse geleceğin para birimidir. Aslen banka kartları ve kredi kartlar ile harcanılan ve aktarılan paralar da sanal paralardır, çünkü bu işlemler sonucunda sadece sistem verilerinde değişiklik meydana gelir. Kripto paralar da aynı mantıkta çalışma prensibine sahiptir, ancak herhangi bir otorite ya da hükümet tarafından yönetilmeyen, yani merkezileştirilmemiş (decentralized) bir sistem mevcuttur, bu da sistemin daha güvenli olmasını sağlar.
Kripto Paraların Tarihi
Geçmişi 1980’li yıllara dayanan kriptopara çalışmaları ilk olarak dönemin önde gelen kriptografi uzmanları tarafından ele alınmıştır. Bu alanda ilk araştırma ve geliştirme hamlelerini bilgisayar bilimcisi David Chaum, “ecash” ve “Digicash” projeleriyle gerçekleştirmiştir. 1990’lı yıllarda çalışılan birkaç diğer projenin ardından 2008 senesinde tarih sahnesine “merkezsiz kriptopara” kavramı, ilk olarak Bitcoin ile dahil olmuştur.
Takvimler 31 Ekim 2008’i gösterdiğinde Bitcoin ile ilgili tüm teknik detayların anlatıldığı white paper dokümanı, Satoshi Nakamoto imzasıyla yayımlanmıştır. O tarihten günümüze pek çok ünlü isim, kendisinin Satoshi Nakamoto olduğunu iddia etmiş; hatta bu kişinin bir yapay zeka olabileceği dahi söylenmiştir. Bazıları ise böyle bir sistemin tek bir kişi tarafından tasarlanamayacağını ve Satoshi Nakamoto’nun bir yazılımcı grubu olabileceğini öne sürmüştür. Ancak günümüzde Satoshi’nin kim olduğu halen gizemini korumaktadır.
Kripto Para Ne İşe Yarar?
Bugün gelinen noktada sahip olunan kripto paralar dünyanın herhangi bir yerinde herhangi bir kripto para borsası aracılığıyla bozdurulabilir bir durumdadır. Kripto paralar ile ödeme alan işyerlerinin sayısı ise günden güne artmaktadır. Bu durum bu teknolojiye olan güvenin açık ispatıdır. Bir çok ulusal ve uluslararası banka, kendi Blockchain ekiplerini kurarak geç olmadan bu sahnedeki yerlerini almayı amaçlamaktadırlar.
Genel olarak yıllar önce kredi kartı ne ise bugün kripto paralar tam olarak odur. Ayak uydurmak için geçen süre kitlelerin algılama gücü ile doğru orantılıdır. Değişime ayak uyduramayan toplumlar her zaman yok olmuşlardır. Kripto paralarda büyük bir değişimdir ve kimi uzmanlar onları “paranın geleceği” olarak tanımlamaktadır.
Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH), Ripple (XRP), Litecoin (LTC), Tether (UTSD) gibi kripto para birimleri dünyanın en popüler kripto paraları arasında yer almaktadır. CoinMarketCap’in verilerine göre bu yazının yazıldığı gün itibariyle 7000’den fazla kripto para bulunmaktadır. Bu kripto paraların her biri farklı amaçlara hizmet etmektedir. Kimisi transfer hızıyla, kimisi düşük işlem ücretiyle öne çıkmaktadır. Her kripto biriminin kendine özgü avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır.
Kripto Para Nereden Alınır?
Kripto paraları satın almak için kripto para borsalarını kullanmanız gerekmektedir. Kripto paraları alabilmek için kullanabileceğiniz birçok yerli-yabancı kripto para borsası bulunmaktadır. Örneğin BTC Turk, Paribu. Bunlar Türkiye’nin en yüksek hacimli kripto para borsasıdır ve Bitcoin dahil olmak üzere bir çok kripto biriminin alınıp satılmasına aracılık etmektedir.
Bir borsadan kripto para alabilmek için bir hesap oluşturmalı, gerekiyorsa hesabınızın doğrulamasını yapmalı ve fiat para (itibari para – Türk Lirası, ABD Doları gibi-) yatırmalısınız. Ardından borsa üzerinden hızlı ve kolay bir şekilde kripto para alabilir ve cüzdanınızda saklayabilirsiniz.
Kripto para nasıl üretiliyor? Kripto para madenciliği nedir?
Kripto paraların üretimi de kendileri gibi dağıtık bir sistem üzerinden gerçekleştirilmektedir. Yani kullanıcı temellidir. Kripto para birimlerinin üretim sınırı vardır, dolayısıyla üretilen kripto para miktarı arttıkça kripto para üretmek için çözülmesi gereken işlemler zorlaşır.
Üretim işlemi madencilik yoluyla oluyor, fiziksel bir madencilik olmasa dahi matematik problemleri çözmeye dayalı işlemler yapılıyor. Yani işlemci gücü ve internet bağlantısına sahip olduğunuz takdirde madencilik görevini, birisi tarafından görevlendirilmeksizin üstlenebilirsiniz.
Kripto para yasal mıdır?
Kripto paraların yasallığı ülkeden ülkeye değişmektedir. Bazılarında yasallık durumu hala belirsiz ya da değişkenken, bazı ülkeler kullanımına ve ticaretine açık açık izin vermektedir. Bazı ülkeler ise kripto para kullanımını yasakladı veya kullanıma sınır getirdi.
“Bitcoin yasal mı?” gibi sorular pek çok kişi tarafından soruluyor. Şu anda Türkiye Cumhuriyeti devleti tarafından Bitcoin kullanımına ilişkin yasa ya da kısıtlama getirilmemiştir, bu yüzden Bitcoin ya da diğer kripto paraları cüzdanınızda bulundurmaktan, almaktan ya da satmaktan dolayı ceza almanız olası değildir.
Madencilik yapmak yasal mıdır?
Bitcoin ya da kripto para üreticiliği, yani madenciliği yapmak suç değildir. Yasal olmayan bir durum söz konusu değildir.
Kripto paradan kazancınız vergilendirilebilir mi?
Hesabınıza düzenli para girişi tespit edilirse, kazancınız üzerinden vergi talep edilebilir. Eğer ki Maliye tarafından bu kazancınız sorgulanırsa bu geliri kripto para takas işleminden veya madencilikten elde ettiğinizi belirtebilir, gerekli durumlarda bu işlemlerinizi hesap dökümlerinizi kullanarak doğrulayabilirsiniz.
Kripto paraların avantajları nelerdir?
Hiçbir merkez bankasına bağlı olmadığı için ülkelerin ekonomik durumundan etkilenmemektedir.
Hesabın dondurulması ya da hesaba el konulması mümkün değildir.
Kaynaklar:
[…] şirketi Astol Advanced Limited’den (Hong Kong) ASTL Token Projesi, çeşitli kripto para birimlerinin madenciliğine yatırım yapan, ortaklara dayanan, hem blok zinciri taleplerinin […]